Lời Mẹ Dặn

Tôi mồ côi cha năm hai tuổi 

Mẹ tôi thương con không lấy chồng 

Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải 

Nuôi tôi đến ngày lớn khôn. 

Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ 

Ngày ấy tôi mới lên năm 

Có lần tôi nói dối mẹ 

Hôm sau tưởng phải ăn đòn. 

Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn 

Ôm tôi hôn lên mái tóc 

- Con ơi 

trước khi nhắm mắt 

Cha con dặn con suốt đời 

Phải làm một người chân thật. 

- Mẹ ơi, chân thật là gì? 

Mẹ tôi hôn lên đôi mắt 

Con ơi một người chân thật 

Thấy vui muốn cười cứ cười 

Thấy buồn muốn khóc là khóc. 

Yêu ai cứ bảo là yêu 

Ghét ai cứ bảo là ghét 

Dù ai ngon ngọt nuông chiều 

Cũng không nói yêu thành ghét. 

Dù ai cầm dao dọa giết 

Cũng không nói ghét thành yêu 

Từ đấy người lớn hỏi tôi: 

- Bé ơi, Bé yêu ai nhất? 

Nhớ lời mẹ tôi trả lời: 

- Bé yêu những người chân thật. 

Người lớn nhìn tôi không tin 

Cho tôi là con vẹt nhỏ 

Nhưng không! những lời dặn đó 

In vào trí óc của tôi 

Như trang giấy trắng tuyệt vời.

In lên vết son đỏ chói.

Năm nay tôi hai mươi lăm tuổi 

Đứa bé mồ côi thành nhà văn 

Nhưng lời mẹ dặn thuở lên năm 

Vẫn nguyên vẹn màu son chói đỏ. 

Người làm xiếc đi giây rất khó 

Nhưng chưa khó bằng làm nhà văn 

Đi trọn đời trên con đường chân thật. 

Yêu ai cứ bảo là yêu 

Ghét ai cứ bảo là ghét 

Dù ai ngon ngọt nuông chiều 

Cũng không nói yêu thành ghét 

Dù ai cầm dao dọa giết 

Cũng không nói ghét thành yêụ 

Tôi muốn làm nhà văn chân thật 

chân thật trọn đời 

Đường mật công danh không làm ngọt được lưỡi tôi 

Sét nổ trên đầu không xô tôi ngã 

Bút giấy tôi ai cướp giật đi 

Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.

Phùng Quán 

(Tạp Chí Văn - 1957)